Í byrjun marsmánaðar verður haldin fjögurra daga ritsmiðja í skapandi skrifum í Skóbúðinni á Ísafirði. Leiðbeinandi er Emma Beynon, sem er þaulreyndur kennari og rithöfundir frá Wales. Emma kennir skapandi skrif í fræðslu- og listamiðstöðinni Arts Alive í Wales. Í miðstöðinni er list notuð til að virkja, hvetja og bæta lífsgæði íbúa í hinum dreifðu byggðum á svæðinu. Hún leggur þar áherslu á að nota skapandi skrif til að auka sjálfstraust nemenda og þekkingu á velskri ljóðlist. Emma heimsótti Ísafjörð síðasta haust og dvaldi hér um hríð, þar komst hún í samband við Björgu og Vaidu í Skóbúðinni og úr varð þetta samstarf. Til gamans má geta að Emma vinnur nú að skáldsögu um ævintýri sín á norðurslóðum.
Í ritsmiðjunni fá þátttakendur leiðsögn og hvatningu í hugmyndavinnu og vinnulagi þar sem gerðar verða margskonar æfingar sem efla sköpunarkraftinn og veita innblástur. Ritsmiðjan hentar þeim sem vilja auka ritfærni sína, fá hugmyndir og innblástur. Einnig getur hún hentað kennurum sem hafa áhuga á að nota skapandi skrif í sinni vinnu. Ritsmiðjan hefst 2.mars og lýkur henni þann 5.mars. Kennt verður á ensku en þátttakendum er frjálst að skrifa á öðru tungumáli. Nánari upplýsingar og skráning: skobudin.sogur@gmail.com
Hljóðlistamaðurinn Eduardo Abrantes hefur dvalið á listavinnustofu ArtsIceland á Ísafirði undanfarinn mánuð og á laugardagskvöld býður hann til kynningar í Bryggjusal Edinborgarhúss á því sem hann hefur unnið að með því að bjóða upp á verkið Horn eru beygjur / Corners are curves, sem er fjölóma innsetning/hljóðverk sem fléttar saman hljóðum sem listamaðurinn hefur safnað saman meðan á Ísafjarðardvöl hans hefur staðið. Einnig verður gestum boðið í stutta göngu og að verða vitni að spunakór.
Horn eru beygjur er samsett af stýrðum vettvangsupptökum sem framkvæmdar voru víðsvegar um Ísafjörð, í einkarýmum sem opinberum rýmum. Þær fela í sér hljóð landslags fjarðarins, sem á sama tíma, er bæði opinbert og afar persónulegt er segir í umfjöllun um verkið. Titillinn vísar í landfræði fjarðarins, hvernig horn hans verða að beygjum og leikur hans að því sem er virðist bæði ögrandi og aðlaðandi leiðangur – sem reynir á líkamann og frelsar sálina. Hann hefur einnig tilvísun í innra landslag manneskjunnar sem hún deilir með öðrum, þar sem glímur nútíðar og fortíðar birtast í sterkari sannfæringu um hvernig lífið og undur þess afneita beinum línum.
Eduardo Abrantes er fæddur árið 1979 í Lisbon í Portúgal. Hann er listrænn fræðimaður, hljóðlistamaður og kvikmyndagerðarmaður. Hann býr nú í Kaupmannahöfn þar sem undanfarið hann hefur lagt áherslu á að kanna hvernig reynslu hversdagsins getur verið mætt af aukinni athygli í gegnum aðferðir gjörningslistar.
Um dvöl sína og störf á Ísafirði segir Eduardo: „Mánaðarlöng dvöl mín á listavinnustofunni á Ísafirði birtist í röð óvæntra samfunda fullum andagiftar. Milli alltumvefjandi landslagsins – kraftmikils og flæðandi – og fólksins sem það fóstrar, hef ég fengið færi á að vefa inn hljómfall eigin lífs, verið boðinn velkominn, mætt gamansömum áskorunum, og öðru fremur fengið að taka þátt af einskærum áhuga.“ Frekari upplýsingar um verk Eduardo Abrantes er að finna á: www.pairsofthree.org
Samkvæmt úttekt PwC var skattaspor Arnarlax hf. á Bíldudal 616 milljónir kr. á síðasta ári. Skattaspor sýna með einföldum hætti þær skattgreiðslur og gjöld sem fyrirtæki greiða til samfélagsins. Mest, eða 377 milljónir kr., var greitt í tekjuskatt starfsfólks. Á síðasta ári var meðalfjöldi starfsmanna Arnarlaxi og tengdum félögum um 118 starfsmenn. Til viðbótar starfa þar verktakar við ýmis verkefni.
Innlegg í umræðuna
Skipting skattaspors Arnarlax.
Víkingur Gunnarsson, framkvæmdastjóri Arnarlax, segir að úttekt PwC sé mikilvægt innlegg í umræðuna um fiskeldi. „Núna höfum við svart á hvítu hvað þetta eina fiskeldisfyrirtæki skilar til samfélagsins. Þetta er mikilvægt innlegg í umræðuna sem hefur allt of oft verið á villigötum,“ segir Víkingur og bendir jafnrframt á að síðasta ár var fyrsta ár þar sem fyrirtækið hafði tekjur.
Umtalsverð hafnagjöld
Arnarlax er með starfsemi í þremur sveitarfélögum, Vesturbyggð, Ölfusi og Tálknafirði. Í tengslum við þessar starfsstöðvar greiðir félagið ýmis gjöld sem renna til þessara sveitarfélaga sem alls nema 55 milljónum kr. og eru stærsti hlutinn afla- og hafnargjöld, eða 48 milljónir kr.
30 milljónir í umhverfissjóð
Á síðasta ári greiddi Arnarlax 30 milljónir kr. í umhverfissjóð sjókavíeldis. Sjóðurinn var stofnaður með lögum árið 2008 og í hann greiða fyrirtæki sem stunda sjókvíaeldi í samræmi við umfang fyrirtækjanna. Sjóðurinn fjármagnar verkefni sem lúta að því að aðlaga fiskeldi á Íslandi sem best að umhverfisskilyrðunum á Íslandi. Sjóðurinn sinnir þessu hlutverki sínu með þeim hætti að hann greiðir kostnað við rannsóknir vegna til dæmis burðarþolsmats, vöktunar og annarra verkefna sem stjórn sjóðsins ákveður auk þess sem sjóðnum er heimilt að veita veiðirétthöfum styrki til að mæta kostnaði eða tekjumissi sem ekki er hægt að rekja til ákveðinnar eldisstöðvar.
Fyrsta ár með tekjur
Víkingur segir að fólk eigi að hafa í huga að þarna er bara verið að tala um skattaspor eins fyrirtækis. „Það er viðbúið að skattaspor Arnarlax stækki á næstu árum enda erum við í vexti. Að auki höfum við verið í mjög fjárfrekri uppbyggingu og vorum fyrst að fá tekjur í fyrra. Það ræður því að fyrirtækið sjálft er ekki að greiða tekjuskatt vegna uppsafnaðs skattalegs taps af rekstrinum.“
Miðað við tekjuáætlun Arnarlax mun skattinneign klárast á næsta ári og að óbreyttu mun fyrirtækið þá greiða tekjuskatt.
Um skattaspor
Skattaspor er tæki fyrir íslensk fyrirtæki til að sýna með einföldum hætti þær skattgreiðslur og gjöld sem fyrirtækið greiðir til samfélagsins. Skattaspor fyrirtækis samanstendur af öllum þeim sköttum og gjöldum sem fyrirtæki greiðir til ríkis, sveitarfélaga og lífeyrissjóða. Skattar skiptast venjulega í tvennt, annars vegar skattar fyrirtækisins (s.s. tekjuskattur og virðisaukaskattur) og svo skattar mannauðs fyrirtækisins (tekjuskattur, útsvar, tryggingagjald). Auk þess greiða félög ýmis opinber gjöld til ríkis og sveitarfélaga. Er í skattasporinu einnig gerð grein fyrir þessum gjöldum.
Bátaeigendum í Ísafjarðarbæ er bent á að huga að bátum sínum og treysta landfestar. „Við vitum ekki hvort það verði eitthvað af veðrinu hér, en það er aldrei of varlega farið,“ segir Björn Jóhannsson, hafnsögumaður. Mesti veðurhamurinn verður á sunnanverðu landinu. Veðurstofan spáir vaxandi austanátt með snjókomu á Vestfjörðum í dag. 18-25 m/s seint í dag og slydda og hlýnar. Lægir nokkuð í kvöld. Suðvestan 10-18 og él í nótt, en dregur smám saman úr vindi á morgun og frystir.
74,3 prósent Íslendinga eru mótfallnir því að sterkt áfengi verði selt í matvörubúðum og 56,9 prósent eru mótfallin sölu á á léttu áfengi og bjór í slíkum búðum. Þetta kemur fram í nýrri könnun MMR.
Aðeins 15,4 prósent svarenda sögðust fylgjandi því að sterkt áfengi væri selt í matvörubúðum en 32,7 prósent sögðust hlynnt sölu á léttu áfengi og bjór í búðum.
Konur eru almennt líklegri en karlar til að vera á móti sölu sterks áfengis í matvöruverslunum. 70 pró-sent kvenna sögðust vera mjög andvígar því, en 58 prósent karla. 14 prósent karla voru mjög hlynntir sölu á sterku áfengi í búðum en aðeins fimm prósent kvenna.
Stuðningsmenn VG eru hvað líklegastir til að vera á móti sölu sterks áfengis í búðum, 89 prósent þeirra eru andvíg. Minnst andstaða var hjá stuðningsmönnum Pírata, 55 prósent, Sjálfstæðisflokks, 65 prósent, og Bjartrar framtíðar, 65 prósent.
Stuðningsmenn Viðreisnar eru hlynntastir sölu á léttu áfengi og bjór í matvöruverslunum, eða 58 pró-sent. Af stuðningsmönnum Bjartrar framtíðar voru 49 prósent hlynnt sölu bjórs og léttvíns í búðum og 48 prósent Pírata. 40 prósent stuðningsmanna Sjálfstæðisflokksins vilja að bjór og léttvín sé selt í búðum.
Einungist 19 prósent stuðningsmanna VG voru hlynnt sölu á bjór og léttu áfengi í matvörubúðum.
Húsnæðisskortur er víða landsbyggðinni og þrátt fyrir það hefur fasteignaverð ekki hækkað í samræmi við eftirspurnina. Fjallað er um málið í Fréttablaðinu í dag. Þóroddur Bjarnason, prófessor við Háskólann á Akureyri og fyrrv. stjórnarformaður Byggðastofnunar, tekur Bíldudal sem dæmi, en þar hefur um nokkurt skeið verið uppgangur í atvinnulífinu. „Bankarnir, sérstaklega Íbúðalánasjóður, hafa verið rosalega tregir. Ef þú kemur með kaupsamning sem er með hærra verði en hugmynd bankans um hvað hús á þessu svæði kostar, þá neita þeir að viðurkenna hann. Vítahringurinn sem þú situr svo fastur í er að á meðan fasteignaverðið er lægra en byggingakostnaðurinn þá byggir enginn.“
Friðbjörg Matthíasdóttir, starfandi sveitarstjóri í Vesturbyggð, nefnir dæmi um fasteignakaup á Bíldudal. „Jafnvel þó komið væri á samkomulag á milli seljanda og kaupanda upp á 20 milljónir þá sagði bankinn að honum þætti húsið ekki meira virði en 15 milljónir og lánaði þá bara fyrir því.“ Undanfarið hafa ýmis störf verið auglýst í Vesturbyggð en húsnæðisskortur er viðvarandi. „Það er dálítið erfitt að horfa upp á að það vantar húsnæði fyrir íbúa en á meðan sjáum við góð fjölskylduhús notuð sem sumarhús í eina til tvær vikur á ári.“
Í dag verður vonskuveður á landinu og er óveðrið heldur fyrr á ferðinni en gert var ráð fyrir. Björgunarsveitir Slysavarnarfélagsins Landsbjargar eru í viðbragðsstöðu vegna veðursins og þegar byrjaðir að sinna útköllum og hefur öllu innanlandsflugi hjá Flugfélagi Íslands verið aflýst í dag. Veðurhamurinn verður einna minnstur á Vestfjörðum, þó talsvert blási með ofankomu að auki, en Veðurstofa Íslands gerir ráð fyrir vaxandi austanátt með snjókomu, 18-25 m/s seint í dag, þá hlýnar og ofankoma breytist í slyddu. Það lægir nokkuð í kvöld og má búast við suðvestan 10-18 m/s og éljum í nótt, en dregur smám saman úr vindi á morgun og frystir.
Vegagerðin hefur vaðið fyrir neðan sig og hefur gefið út tilkynningu um lokanir á vegum í dag. Á Kjalarnesi skefur og þar verða hviður 35-40 m/s frá hádegi. Hvessir fljótlega austur undir Eyjafjöllum og í Mýrdal og fljótlega hviður þar allt að 40-50 m/s í A-áttinni. Útlit er fyrir að versni á Reykjanesbraut upp úr kl. 12 og þar vindur um 25 m/s þvert á, með hviðum allt að 35-40 m/s samfara krapa og vatnsaga. Á Holtavöruheiði og Bröttubrekku gerir síðan hríðarveður um miðjan dag. Á Austfjörðum mun smámsaman gera stórhríðarveður og hvessir með skafrenning austan- og norðaustanlands einnig. Hríðarveður eins á fjallvegum Vestfjarðar þegar kemur fram á daginn. SV-lands má reikna með að það lægi í kjölfar skilanna á milli kl. 16 og 17.
Lokanir í dag verða sem hér segir:
09:00 – 18:00 Eyjafjöll og Hellisheiði
11:00 – 18:00 Mosfellsheiði og Lyngdalsheiði
12:00 – 17:00 Reykjanesbraut
12:00 – 18:00 Kjalarnes og Hafnarfjall
15:00 – 21:00 Holtavörðuheiði og Brattabrekka
16:00 og fram á kvöld Mývatns- og Möðrudalsöræfi, Fjarðarheiði, Fagridalur og Oddsskarð.
Í nýlegri grein Magnúsar Reynis Guðmundssonar í BB fjallar hann um hagsmuni í fiskeldi og bendir réttilega á að huga þurfi að stjórnsýslunni og hagsmunum. Ég tek undir með Magnúsi og við höfum bent á að verði fiskeldisáform að veruleika á Vestfjörðum muni meiri hagsmunum fórnað fyrir minni.
Engin heildarstefnumótun liggur fyrir frá ríkisstjórn eða sveitarfélögum um fiskeldi yfirhöfuð né um stærðarmörk atvinnugreinarinnar. Engin virðing er borin fyrir 8. gr. laga um náttúruvernd sem nær til vatnasvæða og hollustuverndar hafsins. Í dag er brotið á eða farið á svig við fjölda laga, reglugerða og opinberra siðvenja auk skerðingar fiskveiða og siglingaleiða til þess eins að því er virðist að skapa óskilgreind verðmæti.
Sveitarfélögin sitja uppi með allan kostnað við undirbúning, rannsóknir, mengunarvarnir, eftirlit, hafnar- og vegaframkvæmdir.
Þannig græða fáeinar fjölskyldur og milliliðir á tá og fingri, ekki síst vegna sofandaháttar íslenskra yfirvalda sem stunda þá iðju að veita aflandsfyrirtækjum eldisleyfi gegn óverulegu gjaldi. Í Noregi kostar 1.000 tonna leyfi 1,3 milljarða króna en nánast ekkert á Íslandi.
Sveitarstjórnir á Vestfjörðum virðast ekki hafa áttað sig á aðalatriðum þessa máls.
Lax- og silungveiði á Íslandi er atvinnugrein sem byggist á sjálfbærni í hreinni og óspilltri náttúru. Greinin veltir árlega 15 – 20 milljörðum króna og skapar um 1200 störf. Í kringum greinina hefur skapast mikil fagþekking, menning, hefðir og náttúrunytjar sem standa undir mjög verðmætri alþjóðlegri ímynd sem byggist á trúverðugleika. Allar vörur frá landinu og ferðaþjónustan geta notið góðs af slíkri ímynd í sinni markaðssetningu. Við teljum því að gangi fyrirhuguð fiskeldisáform eftir sitji Vestfirðingar eftir með sárt ennið og eigendur veiðihlunninda á öllu Íslandi muni stórskaðast, eins og dæmin sanna af slysafréttum undanfarinna daga.
Magnús víkur að kaupum breskra auðkýfinga á íslenskum bújörðum. Sjálfur hef ég aldrei selt neina jörð en reynt að kaupa jarðir og oftar en ekki orðið af kaupunum vegna bullandi samkeppni að því ég tel vegna gjaldeyrisútboðs Seðlabanka. Jarðakaup erlendra aðila á NA-landi eru mér gjörsamlega óviðkomandi. Í einu tilfelli hef ég aðstoðað erlendan fjárfesti við að koma upp ferðamannaðstöðu í Fljótum í Skagafirði einkum vegna áforma hans um að bjóða græna og vistvæna ferðaþjónustu í takt við alþjóðlega hágæðaímynd.
Á Vestfjörðum eru fimmtán hundruð börn og unglingar á skólaskyldualdri. Stóru tækifæri þeirra liggja í ferðaþjónustu og skapandi greinum sem byggja á óspilltri nátttúrunni. Öflugir fjárfestar vilja vera með í slíkri uppbyggingu og framtíð komandi kynslóða á Vestfjörðum.
Ásgeir Guðbjartsson, fyrrverandi skipstjóri á Ísafirði, lést á Heilbrigðisstofnun Vestfjarða á miðvikudag. Ásgeir fæddist árið 1928 og var um áratugaskeið meðal nafntoguðustu og fengsælustu skipstjórum landsins. Ásamt fleirum stofnaði hann útgerðarfélagið Hrönn hf. árið 1954 og var Ásgeir skipstjóri á sjö Guðbjörgum í röð. Fyrir störf sín hlaut hann fálkaorðuna árið 1991.
Ásgeir kvæntist Sigríði Brynjólfsdóttur árið 1949 og eignuðust þau fjögur börn. Sigríður lést árið 2009.
Dregið var í 8 liða úrslit Kjörísbikarkeppni karla í blaki í gær. Allir leikirnir fjórir í karlaflokki fara fram á landsbyggðinni. Vestri fékk heimaleik gegn Þrótti/Fylki. Bikarmeistarar karla í KA drógust gegn Íslandsmeisturum HK. Aðrar viðureignir eru leikir Þróttar Nes og Stjörnunnar annars vegar og Hamars og Aftueldingar hins vegar.
