Í aðdraganda alþingiskosninga hefur mikið verið rætt um vegamál og framkvæmdir við þjóðvegi
landsins. Þar hefur líklega farið fremstur í flokki háttvirtur Samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra
sem hreykir sér af þeim framkvæmdum sem í gangi eru í vegakerfi landsins. Ekki hvarflar að mér
að draga úr nauðsyn þeirra framkvæmda sem hafnar eru eða ákveðið hefur verið að ráðast í.
Hinsvegar eru það þær nauðsynlegu framkvæmdir sem EKKI er verið að sinna sem mig langar að
benda á.
Ef skoðað er í hvaða kjördæmi mest er af malarvegum kemur í ljós að það er norðurland vestra,
sama kjördæmi og ár eftir ár hefur verið útundan þegar kemur að útdeilingu fjármuna til
vegagerðar og viðhalds vega. Það kemur líka í ljós að viðhald malarvega hefur verið skorið svo
mikið niður mörg undanfarin ár að vegir eru að verða ónýtir, sem þá þarfnast endurbygginga með
mun meiri tilkostnaði en að halda þeim eðlilega við. Stjórnvöld sem stæra sig af því að vera
dugleg að setja fé í vegakerfið mega ekki komast ekki upp með það að setja alla fjármunina í mjög
svo takmarkaðan hluta þess, en að sleppa nánast alfarið miklu stærri hluta. Hér í mínu kjördæmi á
norðurlandi vestra, nánar tiltekið í Skagafirði, eru margir malarvegir sem eiga það sameiginlegt að
fá lítið og margir hverjir ekkert viðhald. Hér keyrir fólk víða um á stórgrýti burðarlags veganna þar
sem á skiptast risastórir jarðfastir steinar og djúpar, krappar holur. Þó eru til mýkri vegir í firðinum,
en það er þá helst þar sem ekkert burðarlag er í veginum heldur moldarjarðvegur rétt undir efsta
laginu. Þess sjást ágætlega merki á vorin þegar starfsmenn Vegagerðarinnar fara um sveitirnar og
setja upp skilti um þungatakmarkanir svo stærri bílar sökkvi ekki á bólakaf í vegina. Skortur
margra undangenginna ára á almennilegum ofaníburði er hrópandi.
Nú er það á allra vitorði að vegur sem á hefur verið sett bundið slitlag þarf margfalt minna viðhald
en malarvegur og fyrstu árin líklega ekkert. Það er því löngu tímabært að ráðherra málaflokksins
með stuðningi þingsins taki á sig rögg og setji stóraukið fjármagn í að setja bundið slitlag á
malarvegi landsins. Ekki einasta veldur það sparnaði hjá ríkissjóði til lengri tíma, heldur ekki síður
hjá okkur íbúum þessa lands sem margir hverjir búum við þessa vegi… þetta ástand. Þannig
mætti koma í veg fyrir ótímabær vírslit/eyðileggingu dekkja, brotna demparagorma, stóraukið slit
og skemmdir á undirvagni bílanna og lakki ásamt rúðubrotum sem eru ótrúlega algeng við þessar
aðstæður.
Annað viðblasandi verkefni fyrir háttvirtan samgönguráðherra sem hefur gaman af að segja frá
afrekum sínum er að setja í gang endurbyggingu og viðhald eldri vega sem hafa þegar verið
klæddir bundnu slitlagi. Hér í Skagafirði eru einmitt vegir af slíku tagi, en að aka eftir sumum
þeirra er svipað og að skella sér í veglegan rússíbana, þvílíkar holur og stökkpallar eru í þeim. Þá
er það víða þannig að máli skiptir hvort frost er eða þýða þar sem stökkpallarnir stækka þegar
vetra fer og frost kemur í jörðu, en það getur verið stórhættulegt ef fólk veit ekki af slíku þegar að
er komið.
Nú þegar eytt hefur verið stórfé af sköttum bíleigenda í að búa til hjólreiðastíga í höfuðborginni
ásamt því að niðurgreiða ferðir með almenningsvögnum hefur háttvirtur Samgöngu- og
sveitarstjórnarráðherra ásamt allri ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur ákveðið að eyða tugum
þúsunda milljóna í að nýjan ofurstrætó á höfuðborgarsvæðinu. Ekki að þar með sé allt upp talið
því það er algjörlega ófyrirséð með framtíðar fjárútlát úr ríkiskassanum í þessa nýju hít sem líklega
mun aldrei standa undir sér í rekstri. Nær hefði verið að nota þá fjármuni í betri vegtengingu
landsmanna við höfuðborgina með nýrri Sundabraut ásamt því að nútímavæða vegakerfi landsins
með bundnu slitlagi. Slíkt átak ætti að fara í forgang með öðrum mikilvægum verkefnum því þörfin
er mikil. Til samanburðar og gamans má geta þess að það eru orðin 35 ár síðan undirritaður réði
sig sem fjósamann eitt sumar í Danmörku og þá var hver einasti vegaspotti, hver einasta heimreið
allsstaðar… malbikuð… það er því tímabært að taka til hendinni i þessum málaflokki. Ef
undirrituðum gæfist færi á lífsleiðinni til að hafa áhrif á umbætur í þessum málum stæði ekki á því.
Tökum höndum saman og gerum okkar besta til að vekja athygli allra frambjóðenda til alþingis
íslendinga
á slæmri stöðu vegakerfis landsins… Dropinn holar steininn.
Högni Elfar Gylfason
Korná
561 Varmahlíð
Höfundur er sauðfjárbóndi í Skagafirði og frambjóðandi Miðflokksins í norðvesturkjördæmi til
alþingiskosninga.
