Jöfnum kjörin – samfélag fyrir alla

Samfélög þar sem jöfnuður er mikill eru undantekningalaust betri samfélög en hin þar sem ójöfnuður er ríkjandi. Ekki bara njóta sín fleiri einstaklingar í slíku umhverfi heldur blómstra fyrirtæki líka, nýjar hugmyndir ná að skjóta rótum og menningin blómstrar. Barátta verkalýðshreyfingarinnar er því ekki barátta einstakra hópa fyrir betri kjörum heldur barátta fyrir betri heild og betra samfélagi. Það er okkur öllum í hag að börn hafi jöfn tækifæri til að mennta sig, njóta tómstunda og annarra lífsgæða. Ef við takmörkum möguleika einstakra hópa á því að þroskast og þróast erum við að búa til vandamál.

Mikilvægt að hrinda árásum á lýðræðið Misrétti hefur aukist til muna síðustu áratugi. Framleiðni í heiminum hefur þrefaldast á síðustu 20 árum en þessi auður hefur ekki skilað sér til vinnandi fólks í gegnum laun eða bætta innviði. Þvert á móti hafa möguleikar til auðsöfnunar og skattaundanskota aukist hjá fáum ofur ríkum einstaklingum og stórfyrirtækjum. Fólk, þjóðir og samfélög sem farið hafa halloka kenna stjórnmálunum eðlilega um sem hefur leitt til þess að traust til stjórnmálamanna fer stöðugt minnkandi. Það sem verra er; traust til lýðræðis fer þverrandi. Einhverjir sjá sér hag í því að grafa undan trú fólks á lýðræðinu og jafnvel að ala á andúð gagnvart minnihlutahópum. Það er gömul saga og ný að til að ná völdum er minnihlutahópum stundum att saman, eins og til dæmis öryrkjum og innflytjendum eða láglaunafólki og eldri borgurum. Það er nauðsynlegt fyrir lýðræði og mannréttindi að við látum ekki glepjast af slíkum tilraunum. Baráttan hlýtur alltaf að snúast um að auðnum sé skipt með sanngjörnum hætti og að stórfyrirtæki og auðmenn greiði sinn sanngjarna skerf til samfélagsins.

Sú áhersla sem Alþýðusambandið og aðildarfélög þess hafa lagt á að breyta samfélaginu í gegnum skatta og önnur stjórnvaldstæki hefur vakið athygli út fyrir landssteinana. Þegar verkalýðshreyfingin allt í kringum okkur berst í bökkum og háir varnarbaráttu fyrir áunnum réttindum þá sækjum við fram með miklar kröfur á stjórnvöld um jafnara og betra samfélag fyrir alla. Í aðdraganda kjarasamninga fáum við að heyra að lægstu laun séu há hér á landi í samanburði við önnur lönd og jöfnuður hvergi meiri. Gott og vel, en önnur lönd eiga ekki endilega að vera viðmiðið heldur það sem okkur sjálfum þykir sanngjarnt og réttlátt. Við erum því í forystu annarra landa um þessar mundir og bræður okkar og systur um heim allan fylgjast með.

Vinnumarkaðurinn er að breytast Það er styrkur íslenskrar verkalýðshreyfingar að félagsaðild í stéttarfélögum er almenn en stéttarfélögin eru líka fullvalda um sín málefni. Miðstýring verkalýðshreyfingarinnar er lítil og því hefur fólk almennt góða möguleika á að hafa áhrif í sínu félagi. Ákvarðanir um kröfugerð í aðdraganda samninga eru teknar á opnum félagsfundum. Fólk kýs sjálft um hvort eigi að boða til verkfalla og félagsmenn kjósa svo um þann samning sem undirritaður hefur verið. Það er sjaldgæft í löndunum í kringum okkur að lýðræði sé svona mikið innan verkalýðshreyfingarinnar. Þetta breiða lýðræði og gagnsæi innan hreyfingarinnar er fjöregg sem við eigum sannanlega að viðhalda og vernda. Hreyfingin þarf hins vegar líka að þróast í takt við tíðarandann og framundan eru risavaxnar áskoranir. Vinnumarkaðurinn er að breytast. Ekki bara störfin sem unnin eru heldur einnig samband atvinnurekenda og launafólks. Fólk er í sívaxandi mæli ráðið í verkefnavinnu, jafnvel hjá stórfyrirtækjum þar sem æðstu yfirmenn eru ósýnilegir og verkefnin er hægt að vinna hvar sem er í heiminum.

Verkalýðshreyfingin þarf að breytast með vinnumarkaðnum en við verðum þó alltaf að halda í staðarþekkingu og grunneiningar þar sem félagsmenn stýra ferðinni. Við megum aldrei gefa afslátt af áunnum réttindum, kjörum og öryggi á vinnustað heldur leita leiða til að bæta enn frekar í. Það eru stór verkefni sem bíða okkar en verkalýðshreyfingin á Íslandi er vel skipulögð grasrótarhreyfing og

tilbúin í það sem koma skal. Krafa okkar í dag er meiri jöfnuðuður og samfélag þar sem allir fá tækifæri til að blómstra. Förum þangað og öllum farnast betur.

Gleðilegan baráttudag kæru félagar!

Drífa Snædal,

forseti Alþýðusambands Íslands

DEILA