Logi Einarsson, menningar,- nýsköpunar og háskólaráðherra, mun á kjörtímabilinu reglulega heimsækja sveitarfélög utan höfuðborgarsvæðisins. Með þessu vill ráðherra styrkja beint samtal við íbúa, fyrirtæki, stofnanir og sveitarstjórnarfólk um allt land og um leið tryggja að sjónarmið fólks víðs vegar að fái að heyrast beint inn í stefnumótun ráðuneytisins.
Fyrsta heimsóknin verður á Ísafjörð 21. maí nk. og í haust verður haldið áfram með ferðir í fleiri landshluta. Fundadagskrá næsta vetrar verður auglýst sérstaklega í september.
Í hverri heimsókn verða opnir viðtalstímar þar sem almenningi gefst tækifæri til að ræða við ráðherra um málefni sem heyra undir menningar-, nýsköpunar- og háskólaráðuneytið. Þá mun ráðherra einnig heimsækja fyrirtæki og stofnanir á svæðinu og funda með kjörnum fulltrúum.
Á ársfundi Orkubús Vestfjarða í dag var tilkynnt um nýja stjórn Orkubúsins. Unnur Valborg Hilmarsdóttir Hvammstanga er nýr stjórnarformaður. Aðrir í stjórn eru Ástvaldur Jóhannsson, Seltjarnarnesi, Sigríður Kristjánsdóttir, Ísafirði, Þröstur Söring Hafnarfirði og Viktoría Rán Ólafsdóttir, Hólmavík.
Í varastjórn eru Magnús Björnsson, Reykjavík, Vaka Óttarsdóttir, Akureyri, Eiríkur Valdimarsson, Hólmavík, Kjartan Már Kjartansson, Keflavík og Erla Jónsdóttir, Blönduósi.
Það er fjármálaráðherra sem skipar stjórnina enda OV að fullu í eigu ríkisins.
Alls voru 81.277 erlendir ríkisborgarar skráðir með búsetu hér á landi þann 1. maí sl. og fjölgaði þeim um 731 einstaklinga frá 1. desember 2024 eða um 0,9%. Þetta kemur fram í tölum frá Þjóðskrá
Ríkisborgurum frá Úkraínu og Palestínu heldur áfram að fjölga. Úkraínskum ríkisborgurum fjölgaði um 153 eða 3,2% og ríkisborgurum frá Palestínu fjölgaði um 31 eða 3,8% frá 1. desember sl. Pólskum ríkisborgurum fækkaði um 123 og eru nú 26.416 pólskir ríkisborgarar með lögheimili á Íslandi.
Á sama tímabili fjölgaði íslenskum ríkisborgurum um 685 einstaklinga eða um 0,2%.
Hér á Íslandi er fólk frá flestum löndum heims þó er enginn frá Túrkimenistan, Kómoreyjum, Dóminiku og Belís.
Samtals eru ríkisborgarar frá 165 þjóðríkjum búsettir á Íslandi.
Eyrarrósin er viðurkenning sem veitt er fyrir framúrskarandi menningarverkefni utan höfuðborgarsvæðisins og voru verðlaunin afhent í nítjánda sinn í gær við hátíðlega athöfn í Alþýðuhúsinu á Siglufirði.
Hr. Björn Skúlason maki forseta og verndari Eyrarrósarinnar veitti verðlaunin. Sköpunarmiðstöðin á Stöðvarfirði hlýtur verðlaunin að þessu sinni og skipar sér í hóp framúrskarandi verkefna sem hlotið hafa verðlaunin á síðustu 20 árum.
Una B. Sigurðardóttir, stjórnarmaður og fyrrum framkvæmdastjóri Sköpunarmiðstöðvarinnar tók á móti viðurkenningunni og verðlaunafé að fjárhæð 2,5 m.kr. Nýjum Eyrarrósarhafa er jafnframt boðið að standa að viðburði á Listahátíð 2026 og framleitt verður heimildamyndband um verkefnið.
Alls bárust 34 umsóknir um Eyrarrósina og hvatningarverðlaunin hvaðanæva af landinu.
Hvatningarverðlaun Eyrarrósarinnar voru nú veitt í þriðja sinn. Viðurkenningin er veitt þremur metnaðarfullum verkefnum sem þykja hafa listrænan slagkraft, jákvæð áhrif á nærsamfélagið og alla burði til að festa sig í sessi. Hvatningarverðlaun Eyrarrósarinnar 2025 hlutu Gletta á Borgarfirði Eystri, Afhverju Ekki á Laugum, Þingeyjarsveit og Tankarnir á Raufarhöfn. Hljóta þau hvert um sig verðlaunafé að fjárhæð 750.000 auk gjafakorts frá Icelandair að fjárhæð 100.000.
Eyrarrósin er samstarfsverkefni Listahátíðar í Reykjavík, Byggðastofnunar og Icelandair.
Háskólasetur Vestfjarða (HV), Strandabyggð og Fine Foods Íslandica ehf á Hólmavík hafa hlotið styrk frá Evrópusambandinu sem nemur 70 þúsund evrum eða rúmum 10.3 milljónir krónum til að styðja við framkvæmd IceKelp verkefnisins á tímabilinu 2024-2026.
Markmiðið er að hanna líkan fyrir sjálfbæra þararækt og blátt hagkerfi í dreifbýli.
IceKelp verkefnið er hluti af mun stærra verkefni Atlantic-Arctic AGORA sem styður við markmið framkvæmdarstjórnar Evrópu um verndum og uppbyggingu haf- og vatnasvæða fyrir árið 2030 og er þar heildar fjárhæðin rúmur 1.4 milljarður íslenskra króna.
Þar er markmiðið hjá A-AAGORA að þróa nýstárlegar lausnir til að virkja bláa hagkerfið í sjávarbyggðum. Í ferlinu er lögð áhersla á þátttöku nærsamfélagsins og hagsmunaaðila á sama tíma og tryggja þarf umhverfisvernd og stuðla að félagslegri seiglu.
Helstu samstarfsaðilar A-AAGORA eru sveitarfélög í Noregi, Írlandi, Portúgal og á Íslandi tekur Strandabyggð þátt, eins og fyrr segir. Allir þessir aðilar eru í samstarfi við rannsóknarhópa og sérstaklega Trøms-sveitarfélagið í Noregi, sem prófar og metur lausnir fyrir sveitarfélög á Norður-Íshafssvæðinu.
Verkefnaáætlunin var kynnt af Fine Foods Íslandica ehf fyrir sveitarstjórn Strandabyggðar í nóvember 2024 sem samþykkti að styðja við verkefnið. Meðal markmiða verkefnisins eru:
Að eiga samskipti við hagsmunaaðila á staðnum með upplýsingafundum og opnum vinnustofum um þararækt.
Að miðla fræðslu og þekkingu varðandi þararækt í Strandabyggð.
Að stunda rannsóknir á líffræðilegum fjölbreytileika í tengslum við þararæktun.
Samkvæmt upplýsingum á vef Fiskistofu greiddu fjögur stærstu útgerðarfyrirtækin á Vestfjörðum samtals 605 m.kr. í veiðigjald í fyrra.
HG í Hnífsdal greiddi mest eða 293 m.kr. Jakob Valgeir ehf í Bolungavík 191 m.kr., Oddi hf á Patreksfirði 73 m.kr. og Norðureyri ehf á Suðureyri greiddi 48 m.kr.
Í aðsendri grein Örnu Láru Jónsdóttur, alþm. á Bæjarins besta frá 13. maí sl. segir að þessi félög hafi greitt „442.884.990 krónur í veiðigjöld árið 2024 en samkvæmt nýju frumvarpi þar sem búið er að leiðrétta veiðigjöldin verða þau 678.035.169 krónur, og er þetta því hækkun um 235.150.169, eða 53%“.
Þarna munar nokkur um greidd veiðigjöld ársins 2024. Samkvæmt upplýsingum Fiskistofu er fjárhæðin 605 m.kr. en Arna Lára segir þau hafi greitt 443 m.kr.
Velkomin á opnun sýningarinnar „Tilfinningaleg staðartengsl – Söfn fólks á Vestfjörðum“ kl. 15:00 sunnudaginn 18. maí í Bryggjusal.
Sýningin stendur frá 18. maí til 7. júní, 2025
Opnunartímar eftir opnun: Mánudaga til fimmtudaga 15:00-17:30 – listamaðurinn er viðstaddur og tekur á móti gestum.
Hvernig tvinnast hversdagurinn og landslagið saman í sameiginlega sögu? Hvaða tilfinningar eru bundnar stöðum og hvernig eru þær skrásettar í hversdagslegum ljósmyndun almennings?
Þetta er meðal spurninga sem danski listamaðurinn og rannsakandinn Peter Kærgaard Andersen spyr sig í vettvangsrannsókn sinni á Vestfjörðum. Í tengslum við rannsóknina setur hann upp sýninguna „Tilfinningaleg staðartengsl“ og er hún hluti af nýdoktorsrannsókn hans í alþjóðlega verkefninu Hversdagssögur (e. Everyday Histories) sem er unnið við mannfræðideild Árósaháskóla í Danmörku. Í verkefninu er kannað hvernig hversdagslegar minningar eru samtvinnaðar landslaginu og hvernig þær eru tjáðar í gegnum ljósmyndir úr einkasöfnum. Auk þess fjallar verkefnið um það hvernig unnt er að varðveita slíkar óopinberar sögur og hvernig hægt er að endursegja þær og miðla.
„Hér í Edinborgarhúsinu er ég að setja upp lifandi sýningu sem vonandi vex á sýningartímanum. Sýningin er samansafn af efni úr einkasöfnum sem hafa verið gefin til varðveislu á söfnin hér á svæðinu. Ég vonast til að eiga samtal við gesti sýningarinnar um þessar ljósmyndir og hluti sem hér verður að finna, og sjá hvort það veki tilfinningatengsl við landslagið. Ef fólk býr yfir myndum sem það tengir mikilvægum minningum eða sögum úr hverdagslífinu væri mjög gaman að fá fólk í heimsókn hingað til að deila því. Það væri því einstaklega gaman að heyra frá fólki sem hefur áhuga á að deila ljósmyndum og sögum þeim tengdum,“ segir Peter og bætir því við að hann bjóðist einnig til að færa fjölskyldualbúm fólks yfir á stafrænt form og myndir þátttakenda yrðu hluti af varðveittu safni.
Sýningin opnar sunnudaginn 18. maí í Bryggjusal og stendur til 7. júní. Peter verður á staðnum mánudaga til fimmtudags allan tímann frá kl. 15:00 til 17:30.
Sýningin er hluti af vettvangsrannsókn og skapar því einnig rými til að velta fyrir sér sögum, lífi og hversdegi og hvernig megi miðla þessu áfram.
Verkefnið er tilkomið í samstarfi við Byggðasafn Vestfjarða og Safnahúsið á Ísafirði með aðstoð frá Háskólasetri Vestfjarða. Stefnt er að því að setja sýninguna upp í Moesgaard safninu í Danmörku í kjölfarið.
Ársreikningur Ísafjarðarbæjar fyrir árið 2024, sem samþykktur var í bæjarstjórn 15. maí, er sá besti í áraraðir.
Metnaðarfull markmið hafa öll náðst með bravúr
Í upphafi kjörtímabilsins setti bæjarstjórn sér skýr og metnaðarfull markmið um að taka til í rekstrinum, borga niður skuldir og endurskipuleggja í rekstrinum en halda áfram fjárfestingum.
Skemmst er frá því að segja að í fyrra náðust nær öll markmið. Veltufé frá rekstri, skuldahlutfall, skuldaviðmið, þriggja ára rekstrarafgangur, handbært fé og allt annað er yfir markmiðum og sum mjög hressilega.
Rekstrarafgangur A- og B-hluta var um 1.174 m.kr. en ef A-hlutinn er tekinn sér var afgangurinn 487 m.kr. Fyrir hvert mannsbarn í sveitarfélaginu er þetta um 300 þ.kr. afgangur.
Þau tvö markmið sem ekki náðust eru smávægileg. Hjúkrunarheimilið Eyri kostar bæinn enn meira en tekjur og Byggðasafn Vestfjarða fær meðgjöf til að standa undir safnhluta rekstrarins en sýningarhald í Neðstakaupstað skilar vissulega tekjum á móti.
Skuldaniðurgreiðslur og skattalækkanir
Skuldahlutfall lækkar. Fyrir A-hluta var hlutfallið um áramótin síðustu 109% en stefnir í að fara undir 100% í lok þessa árs. Þegar B-hlutinn er tekinn með er hlutfallið hærra, sem skýrist að stærstu leyti af skuldum af hjúkrunarheimilinu Eyri og Fasteignum Ísafjarðarbæjar. Það á að taka á þessu. Við erum langt komin með að selja Eyri og Fasteignir Ísafjarðarbæjar, sem hafa lengi verið of umfangsmiklar í rekstri á íbúðarhúsnæði, seldu eignir fyrir 174 m.kr. í fyrra. Áfram eru félagsleg sjónarmið hátt á lofti til að tryggja aðgengi að húsnæði fyrir þá sem mest þurfa á að halda.
Á sama tíma hafa skattar verið lækkaðir. Í öruggum skrefum hefur álagningarhlutfall fasteignagjalda verið lækkað, og er nú komið í 0,5% í ár. Einnig var gjaldskrá fyrir vatn og fráveitu endurskoðuð í réttlætisátt og heildargjöld lækkuð.
Markmiðssetningin hjálpar til við að sýna festu þegar vel gengur. Það má ekki slaka á. Skuldir þurfa helst að lækka enn frekar svo hægt sé að taka áföllum eins og gerðist á covid-árunum. Lægri skuldir lækka afborganir af lánum, en fjármagnsgjöld voru um 100 þúsund á hvern íbúa í fyrra.
Höfnin skilar miklu
Afgangurinn af rekstri hafna Ísafjarðarbæjar var 474 m.kr. Það eru 125 þúsund á hvert mannsbarn í sveitarfélaginu. Vissulega eru hafnirnar í B-hluta, sem þýðir að afgangurinn nýtist ekki til að niðurgreiða skólastarf eða önnur kjarnaverkefni sveitarfélagsins. Það er hinsvegar alveg ljóst að sterk höfn styður samfélagið mikið, getur staðið undir fjárfestingum og endurspeglar þann ábata sem móttaka skemmtiferðaskipa hefur fyrir bæjarfélagið. Styrktarsjóður hafnanna hefur einnig stækkað og styður með myndarlegum hætti við Aldrei fór ég suður og fjöldamörg önnur samfélagsverkefni.
Hvernig gerðist þetta?
Afgangur af rekstri og lækkun skuldahlutfalls endurspegla ábyrga fjármálastjórn og samstillt átak starfsfólks og bæjarstjórnar. Á síðasta ári var framkvæmt og fjárfest fyrir tæpan milljarð. Umfangsmestu fjárfestingarnar voru gatnagerð, hafnarframkvæmdir, umbætur í fráveitu og vatnsveitu og í snjóflóðavörnum á Flateyri. Þá hafa verið gerðar breytingar á rekstri málefna fatlaðra og ýmsum öðrum velferðarmálum, sem hafa orðið til mikils sparnaðar með sömu eða betri þjónustu.
En styrk fjármálastjórn er ein og sér ekki ástæða góðs árangurs. Aðstæður í ytra umhverfi eru okkur hagfelld. Fasteignaverð hækkar, það er gott gengi í rekstri fyrirtækja og aukin umsvif í ferðaþjónustu. Það er efnahagsævintýri hér fyrir vestan.
Markmið og lykiltölur úr ársreikningum síðustu ára. Allar fjárhæðir eru í milljónum króna.
Uppbygging heldur áfram
Rekstur sveitarfélags snýr að stærstum hluta að því að uppfylla lagalegar skyldur eins og að reka skóla, sinna gatnakerfinu og—haltu í hattinn—halda húsum myglulausum. Þar erum við í innviðaskuld. Við höfum verið að stíga stór skref í fráveitumálum, fyrst í minni byggðakjörnunum og einnig nú í Skutulsfirði. Þá fara fram endurbætur á skólahúsnæði jafnt og þétt. Bygging slökkvistöðvar er stórt verkefni sem er að hefjast. Einnig er gatnagerð á Suðurtanga og vinna við ný deiliskipulög í gangi.
Það er nauðsynlegt að sýna áfram aðgæslu í rekstri sveitarfélagsins en við horfum bjartsýn fram á veginn með metnað fyrir þjónustu og uppbyggingu.
Í fyrra lauk stórum áföngum í uppbyggingu fótboltamannvirkja á Torfnesi og var nýr völlur vígður á vormánuðum. Mikið af þeirri uppbyggingu var unnið í sjálfboðavinnu og með stuðningi atvinnulífsins, en kjölfestan í framkvæmdunum var peningur úr sjóðum bæjarins. Karlalið Vestra sýndi að það var ekki til einskis: þeir héldu sér uppi í Bestu deildinni og eru nú í toppbaráttu annað árið sitt í deildinni.
Ársreikningur Ísafjarðarbæjar kemur sveitarfélaginu líka í Bestu deildina.
Dagmar Ýr Stefánsdóttir, bæjarstjóri í Múlaþingi segir það sé í skoðun hjá sveitarfélaginu hvaða áhrif dómur Landsréttar um ólögmæti aflagjalds af eldisfiski hafi fyrir Múlaþing. Ekki sé um skriflegan samning að ræða við eldisfyrirtækin um gjöldin en sami skilningur hefur verið milli aðila um greiðslur og fjárhæð þeirra. Vísað sé í gjaldskrá hafnarinnar og ekki hafi verið gerðar athugasemdir.
Hún segir að breyta þurfi orðalagi í gjaldskránni, þar sem talað er um aflagjald en nú hafi verið lögfest heimild til þess að taka eldisgjald, en taldi óvíst að nokkuð frekar þurfi að gera.
Dagmar Ýr kvast ekki hafa neinar fréttir af því að eldisfyrirtækin á Austurlandi myndu krefast endurgreiðslu á greiddu aflagjaldi og það kæmi sér verulega á óvart ef það gerðist.
Eldisfiski er að langmestu leyti landað til slátrunar í þremur höfnum landsins, á Bíldudal, í Bolungavík og á Djúpavogi.
Hafnasambandið tekur ekki afstöðu
Lúðvík Geirsson, formaður stjórnar Hafnasambands Íslands segir að stjórnin hafi ekki tekið afstöðu til fullyrðinga Gerðar B. Sveinsdóttur bæjarstjóra Vesturbyggðar um að dómurinn geti haft víðtæk áhrif á aðrar hafnir og almenna gjaldtöku. Gerður kynnti fyrir stjórninni dóm Landsréttar í máli Vesturbyggðar gegn Arnarlax með ofangreindum hætti.
Bolungavík: engin áhrif
Jón Páll Hreinsson, bæjarstjóri hefur sagt að ekki sé tilefni fyrir bæjarfélagið til þess að bregðast við dómi Landsréttar, þar sem skriflegur samningur liggi fyrir við eldisfyrirtækin og að enginn ágreiningur sé um greiðslurnar.
Gerður B. Sveinsdóttir, bæjarstjóri í Vesturbyggð hefur ekki svarað fyrirspurn Bæjarins besta þar sem hún er innt eftir nánari skýringum á þeim ummælum sínum “að dómurinn geti haft víðtæk áhrif á aðrar hafnir og almenna gjaldtöku hafna.”
Höfuðstöðvar Orkubúsins eru á Stakkanesi á Ísafirði.
Í dag verður haldinn ársfundur Orkubús Vestfjarða og hefst fundurinn kl 12 í Edinborgarhúsinu.
Illugi Gunnarsson, stjórnarformaður setur fundinn og síðan mun Elías Jónatansson, orkubússtjóri kynna ársreikning OV og gera grein fyrir starfseminni síðasta á síðasta ári.
Tvö fróðleg erindi verða flutt. Halldór V. Magnússon, framkvæmdastjóri veitusviðs segir frá fyrirhugðum framkvæmdum við jarðstreng til Súðavíkur og Sölvi R. Sólbergsson, framkvæmdastjóri orkusviðs segir frá Kvíslartunguvirkjun í Steingrímsfirði sem er í burðarliðnum. Fundurinn er öllum opinn. Fundargestum verður boðið upp á kaffi og súpu á staðnum.
Orkubúið hvetur alla til þess að mæta og hlusta á fróðleg erindi um framþróun í samfélaginu hér á Vestfjörðum.
