Nýverið hlaut Háskólasetur Vestfjarða styrk úr Orkurannsóknasjóði Landsvirkjunar fyrir rannsóknarverkefni um orkuskipti smábátaflotans. Verkefnið kallast „Félagslegar og hagrænar hliðar orkuskipta smábátaflotans.“ Verkefninu stýrir dr. Catherine Chambers, rannsóknastjóri Háskólasetursins sem hefur mikla reynslu af rannsóknum á smábátaveiðum og sjávarbyggðum.
Orkuskipti og nýir orkugjafar eru viðfangsefni sem mikið er fjallað um þessa dagana. Í því sambandi er iðulega fjallað um tæknibreytingarnar sjálfar, hönnunaráskoranir og vandamál sem þarf að leysa m.t.t. innviða. Samhliða þessu er einnig mikilvægt að huga að félagslegum og hagrænum hliðum orkuskiptanna. Fremur auðvelt ætti að reynast að aðlaga smábáta að nýrri tækni, auk þess sem skipstjórar þeirra hafa nú þegar góða þekkingu á því að laga sig að tækninýjungum. En rannsóknir á umbreytingum snúast líka um að sjá fyrir það sem við vitum ekki. Ef við byggjum fullkominn bát, knúinn nýjum orkugjafa, er mikilvægt að svara þeirri spurningu hvort sjómenn muni nota hann.
Í kynningu á verkefninu á vef Háskólseturs Vestfjarða er velt upp þeim spurningum sem gagnlegt væri að svara svo sem:
Er það álit sjómanna að þörf sé á smábátum sem knúnir eru nýjum orkugjöfum, og ef svo er hvaða möguleikar standa til boða? Hvernig afla sjómenn sér þekkingar á nýjum orkugjöfum og gætu valkostir sem reynst hafa vel annars staðar gefist vel á Íslandi (rafhlöðudrifnir bátar, lífdísel o.fl.)? Hvernig getum við metið vilja og getu smábátaflotans til að taka upp tækninýjungar? Hverjir eru helstu flöskuhálsar nýrrar tækni? Hverskonar stuðning þarf (fjármuni, þjálfun eða annað)? Hvaða áhrif getur hröð tækniþróun haft á sjómannaskóla og slysavarnir sjómanna? Hvernig getur þjónusta við báta og skip breyst, einkum í dreifbýli? Hvaða áhirf geta orkuskiptin haft á markaði fiskafurða?
Svörin við þessum spurningumog fleirum verða birt í opinni skýrslu sem mun kortleggja núverandi þekkingarstöðu og mögulegar rannsóknir í kjölfarið. Sjávarútvegurinn getur nýtt þessar upplýsingar en einnig aðrir hagaðilar á borð við sveitarfélögu, stofnanir, haftengd fyrirtæki sem og aðrir rannsakendur.
