Snjóflóðin tvö á Flateyri

Útlínur flóðanna má sjá á kortinu hér að ofan. Rauða línan sýnir útlínur flóðsins sem féll 1995.

Snjóathugunarmenn og sérfræðingar Veðurstofunnar hafa unnið við mælingar á snjóflóðunum á Flateyri. Flóðin flæddu yfir leiðigarðana ofan Flateyrar á löngum köflum og mikinn flóðsnjó er að finna milli garðanna ofan þvergarðsins sem myndar tengingu á milli þeirra skammt ofan byggðarinnar. Neðan þvergarðsins eru flóðtungur innan við báða leiðigarðana sem hafa bæði kastast yfir leiðgarðana og einnig að einhverju leyti flætt yfir þvergarðinn eftir að hafa kastast yfir leiðigarðana ofar.

Það var flóðtungan innan við leiðigarðinn undir Innra-Bæjargili sem lenti á húsinu að Ólafstúni 14. Flóðin virðast hafa kastast yfir garðana á talsverðri ferð vegna þess að ofarlega á innri hlið varnargarðanna er óhreyfður snjór sem flóðin hafa ekki sópað með sér en neðar hafa þau streymt með jörðu og brotið gróður og eyðilagt skilti og önnur mannvirki sem þar var að finna.

Skollahvilftarflóðið rann alveg yfir svæðið á milli garðanna og upp að Innra-Bæjargilsgarðinum að innanverðu. Flóðin eru tiltölulega þunn á svæðinu milli garðanna og neðan þvergarðsins, víðast 0.5-1 m að þykkt. Meðfram görðunum að utanverðu eru þykkar hrannir af flóðsnjó sem eru víða margir metrar þykkt og er þar að sjá háa óreglulega hryggi þar sem þykkt flóðsins er mjög mikil. Doppler radar á Skollahviltargarðinu mældi hraða flóðsins úr hvilftinni skömmu áður en það kom að garðinum ofanvert við miðju og reyndist það þar á 45-60 m/s hraða sem samsvarar 150-200 km hraða á klst.

Flóðin úr Skollahvilft og Innra-Bæjargili eru með allra stærstu snjóflóðum sem fallið hafa á leiðigarða í heiminum og gefa mikilsverðar upplýsingar um streymi snjóflóða sem lenda á fyrirstöðum og virkni leiðigarða.

Mælingar á rúmmáli flóðanna liggja ekki fyrir en út frá tiltækum upplýsingum er áætlað að Skollahvilftarflóðið kunni að vera sambærileg að stærð við flóðið sem féll úr Skollahvilft í október 1995. Flóðið úr Innra-Bæjargili var mun minna að rúmmáli enda upptakasvæði þess minna. Meðfylgjandi myndir sýna ummerki flóðanna á leiðigörðunum.

Horft upp með eystri leiðigarðinum upp í Skollahvilft yfir farveg snjóflóðsins sem rann út höfnina við Flateyri. Sjá má brotinn gróður á garðhliðinni. Litbrigði í snjónum ofan garðsins gefa til kynna hrönnina sem flóðið skildi eftir sig neðan við gilkjaftinn. (Ljósmynd Óliver Hilmarsson)
Horft niður með eystri leiðigarðinum yfir farveg snjóflóðsins úr Skollahvilft sem rann út höfnina við Flateyri. Sjá má hvernig flóðið hefur brotið gróður þegar það streymdi með garðinum. Ummerki um skriðstefnu flóðsins meðfram toppi garðsins má sjá í snjónum. (Ljósmynd Óliver Hilmarsson)
DEILA