Réttum hlut Vestfjarða og sjávarbyggðanna!

Í hafinu undan ströndum Íslands eru ein gjöfulustu fiskimið í heimi. Sjálf gullkista Íslendinga. Þessa auðlind hafa forfeður okkar nýtt frá því að land byggðist.

Byggð á Vestfjörðum hefur frá landnámi byggst á fiskveiðum og landbúnaði, aðallega sauðfjárrækt. Þannig er það í dag og verður í framtíðinni. Íbúar Vestfjarða eiga nýtingarrétt á fiskimiðum sínum undan ströndum Vestfjarða. Takmarkanir stjórnvalda á veiðum undan ströndum Vestfjarða eru skerðing á búseturétti Vestfirðinga. Sömu sögu má segja um allt norðvestanvert landið og um allt land.

Í mörg hundruð ár voru úti fyrir fjörðunum erlendar skútur og síðar mörg hundruð erlendra togara, sem veiddu margfalt á við okkur. Fyrr á öldum voru Íslendingar fátæk þjóð en íslenskir sjómenn, vermenn Íslands, sóttu hart á misstórum bátum til að færa björg í bú og hættu jafnvel lífi sínu. Þetta voru forfeður okkar og ég ber verðskuldaða virðingu fyrir þeim. Við ættum öll að gera það.

Mikilvægt er að réttur íbúa sjávarbyggðanna til að nýta sjávarauðlindina sé endurreistur og varinn. Það heldur landinu öllu í byggð og er þjóðhagslega hagkvæmt.

Árangurinn af kvótakerfinu er enginn

Sagt er að leiðin til Heljar sé vörðuð góðum áformum og þannig var það með kvótakerfið sem illu heilli var komið hér á til bráðabirgða árið 1984. Þá var aflamark í þorski lækkað niður í 220.000 tonn til að byggja upp þorskstofninn, sem eru sömu veiðiheimildir og í dag. Árangurinn er enginn!

Með tímanum náðu örfáir útgerðarmenn til sín æ meira aflamarki og skeyttu litlu um búsetu og afkomuöryggi fólksins í sjávarþorpunum. Sér í lagi á þetta við um Vestfirði sem hafa orðið hart úti vegna kvótakerfisins, þrátt fyrir að auðugustu fiskimið heims liggi þar fyrir utan.

Þegar Vestfirðir voru sérstakt kjördæmi komu héðan stjórnmálamenn sem stóðu í ístaðinu, en eftir að Vestfirðir urðu hluti af stærra kjördæmi virðist hafa orðið breyting á. Heiðarleg undantekning á þessu var Frjálslyndi flokkurinn en ég var í framboði fyrir flokkinn í alþingiskosningunum árið 2002. Síðan þá, eða 18 árum síðar, hefur ekkert breyst. Kvótakerfið er óbreytt og sjávarbyggðunum hefur enn hnignað og íbúum fækkað. Slíkt hefur orðið hlutskipti landsbyggðarinnar.

Til hvers var barist?

Krafa sjávarbyggðanna um aukið aðgengi landshlutans að fiskimiðunum er sterk, sögulega sterk. Íslendingar börðust í þorskastríðunum með framtíðarhagsmuni íslensku þjóðarinnar í huga. 

Tímaritið Ægir tók viðtal árið 2002 við stríðshetju okkar úr síðustu tveimur þorskastríðunum, Guðmund Kjærnested, undir fyrirsögninni „Til hvers var barist?“.

Guðmundi rann spillingin til rifja og sagði m.a. : „Ég segi fyrir mig, að ég hefði ekki staðið í þessari baráttu öll þessi ár ef ég hefði getað ímyndað mér að staðan yrði svona nokkrum árum síðar“ og vísaði til þess að hann væri síður en svo sáttur við núgildandi fiskveiðistjórnunarkerfi. Guðmundur benti á að með samþjöppun aflaheimilda hefðu sjávarþorpin á Vestfjörðum orðið meira og minna kvótalaus.

Eflum strandveiðar með frjálsum handfæraveiðum

Flokkur fólksins vill láta þjóðina og íbúa sjávarbyggðanna njóta auðlinda sinna! Við viljum nýja nýtingarstefnu fiskimiðanna þar sem auðlindir okkar eru sameign þjóðarinnar en ekki einkaeign fárra útvalinna. 

Við munum beita okkur fyrir því að íbúar sjávarbyggða njóti aukins réttar til að nýta sjávarauðlindina með jákvæðum áhrifum á sjávarplássin víðs vegar um land. Við ætlum að stórefla strandveiðar og gera handfæraveiðar frjálsar. Veiðar á krók ógna ekki fiskistofnum við Ísland og á því að gefa frjálsar. Kvótakerfið var sett á til verndar fiskistofnun og á einungis að ná til þeirra veiða sem geta stofnað fiskistofnum í hættu, svo gætt sé meðalhófs.

Mikilvægt er að íslenskar fjölskyldur geti lifað af fiskveiðum. Öflugri smábátaútgerð getur hleypt nýju lífi í sjávarbyggðirnar, styrkt stoðir atvinnulífs í þeim og orðið forsenda fjölbreyttara atvinnulífs.

Flokkur fólksis krefst þess að þjóðin fái fullt verð fyrir sameiginlegan aðgang að auðlindum hennar til hagsbóta fyrir land og þjóð.

Flokkur fólksins styður lögfestingu ákvæðis um þjóðareign á auðlindum í stjórnaskrá, m.a. til að tryggja að sjávarauðlindin sé sameign þjóðarinnar en ekki einkaeign fárra útvalinna.

Eyjólfur Ámannsson

Höfundur skipar 1. sæti á F-lista Flokks fólksins í NV-kjördæmi.

DEILA